Gan là tạng đặc lớn nhất trong cơ thể, giữ vai trò và đảm nhiệm những chức năng quan trọng, đặc biệt là thải độc. Tăng men gan hay men gan cao là khi các tế bào gan bị tổn thương, phá hủy, tăng nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan như xơ gan, suy gan,…ảnh hưởng lớn đến sức khỏe.
Tìm hiểu về chỉ số men gan cao
Men gan là gì?
Men gan là hệ thống enzym ở trong tế bào gan, tham gia vào các quá trình chuyển hóa các chất trong cơ thể, hỗ trợ gan loại bỏ độc tố. Men gan trong các tế bào được giải phóng liên tục và hòa vào máu. Điều này có nghĩa là ở trong máu luôn có một lượng men gan nhất định. Thông thường có 4 loại men gan bao gồm AST, ALT, ALP, GGT phản ánh tình trạng của gan.
Thế nào là men gan cao?
Men gan cao hay tăng men gan là tình trạng các tế bào gan bị viêm hay tổn thương khiến nồng độ enzyme tăng cao, hòa vào máu. Men gan tăng càng cao, mức độ tổn thương gan càng nặng nề. Bình thường, các tế bào gan chết đi sẽ giải phóng một lượng men gan vào máu với nồng độ dưới 40U/I. Chỉ số men gan tăng cao sẽ vượt ngưỡng này.
Men gan cao được chia thành 3 mức độ:
- Mức độ nhẹ: Chỉ số men gan tăng cao < 5 lần so với mức bình thường.
- Mức độ trung bình: Chỉ số men gan tăng cao ~ 5-10 lần so với mức bình thường.
- Mức độ nặng: Chỉ số men gan tăng cao >10 lần so với mức bình thường.
Nguyên nhân men gan cao
Sử dụng bia rượu nhiều
Chất cồn và các thành phần độc hại trong bia rượu là nguyên nhân phổ biến nhất gây phá hủy tế bào gan dẫn đến men gan tăng cao. Lượng men gan trong máu của những người uống rượu tùy thuộc liều lượng rượu vào máu và chất lượng rượu. Những trường hợp này chỉ số AST thường tăng 2 – 10 lần.
Chế độ ăn uống
Sử dụng những thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, bị nấm mốc, chứa độc tố, chất bảo quản,…gây áp lực loại bỏ độc tố cho gan. Các tế bào gan hoạt động “quá sức”, hơn nữa phải hấp thụ một phần độc tế nên làm chết tế bào gan, giải phóng lượng enzyme lớn vào máu làm tăng men gan.
Tác dụng phụ của thuốc
Việc sử dụng các loại thuốc như thuốc kháng sinh, thuốc chống trầm cảm, thuốc kháng viêm hay giảm đau,..ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa và trao đổi chất của gan. Lá gan của bạn bị quá tải dẫn đến tổn thương.
Triệu chứng men gan cao
Vàng da
Vàng da là biểu hiện đầu tiên mọi người thường nhận thấy ở người mắc bệnh về gan, trong đó có cả men gan cao. Tế bào gan bị tổn thương, không chuyển hóa và thanh thải được sắc tố mật bilirubin sẽ giải phóng vào máu gây vàng da, vàng mắt. Không chỉ vậy, móng tay cũng chuyển vàng và trong khoang miệng có màng nhầy.
Phân màu nhạt và nước tiểu có màu đậm hơn
Nếu thấy nước tiểu có màu đậm hơn bình thường, phân màu trắng thì đây có thể là triệu chứng của bệnh tăng men gan do dịch tiêu hóa đi vào máu gây đầy hơi, chướng bụng, phân nhạt màu. Đa số người bệnh thường chủ quan hoặc không nhận biết được đây là dấu hiệu của bệnh.
Ngứa da, phù nề
Chức năng đào thải độc tố của gan bị suy giảm. Độc tố trong cơ thể không được thanh thải hết ra ngoài có thể tích tụ trong da khiến người bệnh cảm thấy ngứa ngáy, khó chịu. Đồng thời đây cũng là lý do dẫn đến tình trạng phù nề bất thường dưới da, nhất là vị trí bàn chân, mắt cá chân.
Các triệu chứng khác
- Buồn nôn, nôn
- Đau bụng
- Đi ngoài
- Mệt mỏi, chán ăn
- Suy nhược cơ thể
- Tâm lý thay đổi
Men gan cao là dấu hiệu cảnh báo bệnh gì?
Viêm gan
Men gan cao là một trong những dấu hiệu cảnh báo bệnh viêm gan. Nguy hiểm hơn cả là viêm gan B, viêm gan C do virus gây ra. Khi virus xâm nhập vào tế bào gan sẽ sinh sôi nhanh chóng và phá hủy tế bào gan. Tế bào gan bị phá hủy càng nghiêm trọng thì lượng men gan tăng lên càng nhiều.
Bệnh về đường mật
Một số bệnh về đường mật như viêm đường mật, viêm túi mật, sỏi đường mật trong gan cũng có thể gây tăng men gan. Vì vậy nếu có các triệu chứng của bệnh bạn nên sớm đến bác sĩ để chẩn đoán và kiểm soát tốt tình trạng này.
Bệnh sốt rét
Bệnh sốt rét do ký sinh trùng, đặc biệt là sốt rét ác tính khiến tế bào gan bị tổn thương. Sự bất thường trong hoạt động của tế bào gan khiến men gan tăng cao.
Một số bệnh lý khác
Tăng men gan có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý khác như:
- Viêm gan tự miễn
- Bệnh lý tự miễn ở ruột non
- Viêm dạ dày cấp
- Bệnh sởi
- Viêm tụy cấp hoặc mạn tính
Men gan cao nguy hiểm như thế nào?
Men gan cao là tình trạng các tế bào gan bị viêm hoặc tổn thương, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng của cơ quan này và sức khỏe cơ thể. Nếu người bệnh không kiểm soát tốt thì bệnh men gan cao sẽ diễn tiến nặng và dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng hơn.
Xơ gan
Xơ gan khiến người bệnh gầy sút, rối loạn tiêu hóa, rối loạn đại tiện, phù hai chi dưới, bụng trương phình,… Phần lớn người bệnh không phát hiện cho đến khi các triệu chứng chuyển nặng. Xơ gan kéo dài khiến chức năng lọc máu, thải độc của gan dần bị vô hiệu hóa.
Ung thư gan
Ung thư gan là biến chứng nghiêm trọng khi men gan tăng quá cao trong thời gian dài. Đa số bệnh nhân biết mình bị ung thư gan khi đã ở giai đoạn muộn khiến việc điều trị khó khăn và không còn hiệu quả.
» Xem thêm: Ung thư gan: nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa
Bệnh não gan
Bệnh não gan là một trong những biến chứng nặng nhất và thường xảy ra trên nền một bệnh lý gan mãn tính. Chất độc không được gan xử lý mà tích tụ dần trong máu, đưa đến não. Độc chất tích tụ trong não ngày càng nhiều sẽ làm giảm chức năng của não và tổn thương hệ thần kinh trung ương. Lúc này, người bệnh sẽ suy giảm nhận thức, thậm chí gây thoát vị não và tử vong.
Điều trị men gan cao
Tùy vào tình trạng tăng men gan và nguyên nhân gây bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp với từng bệnh nhân:
- Trường hợp men gan tăng do virus cần điều trị bằng thuốc kháng virus, hạ men gan và bảo vệ gan
- Trường hợp men gan cao do uống nhiều rượu bia cần dừng ngay các chất này và điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp
- Phục hồi chức năng gan có phương pháp bảo vệ, phục hồi gan, kết hợp sử dụng sản phẩm bổ gan để tăng cường chức năng gan, thải độc gan hiệu quả
» Tham khảo: Top 8 thuốc bổ gan được đánh giá tốt nhất, an toàn nhất năm
Lời kết
Men gan cao là dấu hiệu cảnh báo tế bào gan bị tổn thương, chức năng gan suy giảm, nguy cơ dẫn đến xơ gan, ung thư gan, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng người bệnh. Bởi vậy mọi người không nên chủ quan mà nên sớm đến gặp bác sĩ để được thăm khám khi xuất hiện triệu chứng. Nắm rõ những nguyên nhân và triệu chứng tăng men gan sẽ giúp bạn dự phòng và điều trị bệnh hiệu quả.