Đau dây thần kinh liên sườn là hội chứng bệnh có thể bắt gặp trong nhiều bệnh lý khác nhau. Bệnh gây ra những cơ đau khó chịu và cản trở nhiều đến cuộc sống sinh hoạt của người bệnh.
Đau dây thần kinh liên sườn là gì?
Đau dây thần kinh liên sườn là cơn đau do nguyên nhân thần kinh, bắt nguồn từ tủy sống, dưới xương sườn.
Dây thần kinh liên sườn gồm 12 cặp, bắt nguồn từ đoạn tủy ngực từ D1 đến D12, xuất phát từ tủy sống ngực là các rễ thần kinh tủy ngực, sau đó chia làm hai nhánh trước và sau. “Nhánh sau của rễ thần kinh tuỷ ngực chi phối cho vùng lưng. Nhánh trước của rễ thần kinh tuỷ ngực chi phối cho vùng ngực và bụng, đổi tên thành dây thần kinh liên sườn.”
Sau khi tách khỏi rễ chung, dây thần kinh liên sườn cùng với mạch máu tạo thành bó mạch, nằm ở bờ dưới của mỗi bên xương sườn. Bởi vậy, bất kỳ tổn thương hay các bệnh lý của tủy sống, xương sườn, cột sống và thành ngực đều có thể ảnh hưởng trực tiếp tới dây thần kinh liên sườn. Hơn nữa, Dây thần kinh liên sườn cũng là các dây thần kinh nằm nông nên dễ bị tác động bởi các yếu tố ngoại cảnh.
Nguyên nhân đau dây thần kinh liên sườn
Thoái hóa cột sống
Dau dây thần kinh liên sườn do thoái hóa cột sống thường gặp ở người lớn tuổi. Người bệnh thường có cảm giác đau ê ẩm, âm ỉ vùng cột sống, ngay cả lúc nghỉ. Cơn đau tăng lên khi cử động và khi ấn vào giữa cột sống.
» Xem thêm: Thoái hóa cột sống cổ: nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị tại nhà
Ung thư cột sống ngực hoặc lao cột sống
Ung thư cột sống ngực hoặc lao cột sống gây ra những cơn đau dữ dội và cục bộ ở đoạn cột sống tương ứng, lan sang hai bên sườn. Đây là những bệnh lý nguy hiểm nên người bệnh cần thăm khám và điều trị sớm để tránh những hệ lụy đáng tiếc.
Bệnh lý tủy sống
Nguyên nhân đau dây thần kinh liên sườn còn có thể là bệnh lý tủy sống như u rễ thần kinh và u ngoại tủy. Bệnh nhân có cảm giác đau kiểu đánh hai bên sườn.
Chấn thương cột sống
Như đã trình bày ở trên, do mối liên quan mật thiết giữa các dây thần kinh và cột sống nên bất cứ tổn thương nào ở cột sống cũng gây đau dây thần kinh liên sườn. Ngoài ra, vận động sai tư thế với cường độ mạnh cũng có thể xuất hiện những cơn đau này.
Đau dây thần kinh liên sườn nguyên phát
Đau dây thần kinh liên sườn nguyên phát có nguyên nhân thực thể gây bệnh, thường do thời tiết quá lạnh hoặc sau một vận động quá tầm. Cơn đau xuất hiện ở vùng cạnh sống hoặc bả vai lan dọc theo khung sườn tương ứng với đường đi của dây thần kinh liên sườn. Cơn đau âm ỉ liên tục, đau tăng lên khi thay đổi tư thế hoặc hít thở sâu.
Nhiễm khuẩn
Thường gặp nhất là đau dây thần kinh liên sườn do bệnh zona thần kinh. Virus Varicella zoster gây ảnh hưởng đến dây thần kinh. Người bệnh cảm giác đau kiểu bỏng rát vùng da tương ứng theo khoanh tủy. Khoảng một ngày sau, các mụn nước nhỏ xuất hiện dọc theo đường đi của dây thần kinh liên sườn. Trong giai đoạn này bệnh nhân còn có các biểu hiện sốt nhẹ, mệt mỏi.
Một số nguyên nhân khác
Một số nguyên nhân khác gây đau dây thần kinh liên sườn như:
- Bệnh tiểu đường
- Viêm đa rễ thần kinh
- Viêm đa dây thần kinh
Triệu chứng đau dây thần kinh liên sườn
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây đau dây thần kinh liên sườn mà các triệu chứng, biểu hiện cũng khác nhau. Người bệnh thường thấy đau ở một bên (trái hoặc phải) hoặc từ trước ngực (xương ức) lan theo mạn sườn ra phía sau cạnh cột sống. Cảm giác đau rõ ràng hơn khi ấn, sờ vào. Cơn đau âm ỉ kéo dài, đau nhói, nóng rát, đau liên tục hoặc thành từng cơn.
Cơn đau có thể bao phủ toàn bộ vùng ngực hoặc lan từ lưng về phía ngực. Một số người cảm thấy đau dọc theo các xương sườn. Tần suất và mức độ cơn đau tăng lên khi ho, hắt hơi, xoay người, vận động mạnh, mang vác vật nặng,…
Tình trạng đau dây thần kinh liên sườn kéo dài sẽ hạn chế khả năng vận động ở vai, lưng, gây ra nhiều bất tiện, cản trở cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Bởi vậy người bị đau dây thần kinh liên sườn cần sớm điều trị để lấy lại chất lượng cuộc sống.
Chẩn đoán đau thần kinh liên sườn
- Chụp X-quang
- Chụp cộng hưởng từ (MRI)
- Xét nghiệm cơ bản: xét nghiệm tế bào máu ngoại vi, tốc độ máu lắng, xét nghiệm nước tiểu toàn phần
- Xét nghiệm sinh hóa máu: ure, creatinin, AST, ALT
Điều trị đau dây thần kinh liên sườn
Bác sĩ sẽ ưu tiên điều trị đau cho người bệnh, sau đó điều trị theo nguyên nhân. Một số nhóm thuốc điều trị đau dây thần kinh như:
- Thuốc giảm đau thông thường như paracetamol, diclofenac
- Thuốc điều trị đau thần kinh nhóm gabapentin
- Thuốc giãn cơ vân
- Vitamin nhóm B: B1, B6, B12 là các vitamin có vai trò quan trọng trong chuyển hóa của tế bào nói chung, nhất là tế bào thần kinh và bao myelin
Phòng ngừa đau dây thần kinh liên sườn
- Xây dựng lối sống và chế độ sinh hoạt khoa học
- Không mang vác, làm việc quá sức
- Chú ý vận động đúng tư thế để không làm ảnh hưởng đến cột sống cũng như gây ra các cơn đau
- Giữ ấm cơ thể trong thời tiết giá lạnh
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ để sớm phát hiện các vấn đề bất thường
- Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng, đủ dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng, phòng ngừa bệnh tật
- Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên để nâng cao sức khỏe
Lời kết
Đau dây thần liên sườn là hội chứng thường gặp trong nhiều bệnh lý, không chỉ gây cảm giác đau đớn mà còn hạn chế khả năng vận động, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bởi vậy nếu xuất hiện các triệu chứng bạn nên sớm đến gặp bác sĩ để chẩn đoán và có hướng điều trị phù hợp.