Bệnh Rubella là một trong những căn bệnh nguy hiểm và dễ lây truyền từ người sang người. Dấu hiệu của bệnh thường bị nhầm lẫn với bệnh sởi. Thống kê cho thấy 25 – 50% người nhiễm bệnh rubella không biết được mình đang gặp vấn đề.
Bệnh Rubella là gì?
Bệnh Rubella (còn được gọi là bệnh sởi Đức) là bệnh truyền nhiễm do virus Rubella gây nên. Đây là một trong những căn bệnh phổ biến tại nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Bệnh Rubella có thể gặp phải ở mọi đối tượng, bao gồm cả trẻ em và người trưởng thành. Căn bệnh này đặc biệt nguy hiểm với phụ nữ mang thai bởi nó có thể đe dọa đến sức khỏe của cả mẹ và bé, nguy cơ dẫn đến dị tật bẩm sinh, sảy thai, thai chết lưu.
Nguyên nhân gây bệnh Rubella
Nguyên nhân gây bệnh Rubella là do virus cùng tên có chứa ARN, thuộc họ Togavirus gây ra. Sau khi xâm nhập cơ thể người bệnh, virus sẽ bắt đầu gia tăng số lượng trong các hạch bạch huyết và vòm họng. Trong 5 – 7 ngày chúng có thể tấn công mọi bộ phận trong cơ thể thông qua đường máu.
Bệnh phát triển mạnh nhất vào mùa đông xuân và là mối đe dọa với bất kỳ đối tượng, lứa tuổi nào. Những đối tượng dưới đây có nguy cơ nhiễm bệnh này cao nhất:
- Người chưa từng bị Rubella
- Người chưa từng tiêm vacxin phòng bệnh
- Người đi đến nơi đang có dịch Rubella
Bệnh Rubella lây truyền qua đường nào?
Bệnh Rubella lây truyền từ người này sang người khác thông qua đường hô hấp và tiếp xúc với dịch nhầy có chứa virus ở mũi hoặc cổ họng. Khi người bệnh ho, hắt hơi, trò chuyện, virus sẽ phát tán ra ngoài không khí thông qua những giọt bắn li ti. Người bình thường hít phải những giọt bắn này sẽ nhiễm virus và lây bệnh.
Ngoài ra, nếu người khỏe mạnh tiếp xúc với bề mặt đồ vật có dính dịch nhầy chứa virus rồi vô tình đưa tay lên mắt, mũi, miệng cũng có nguy cơ nhiễm bệnh. Thời gian lây nhiễm bắt đầu từ một tuần trước khi các nốt ban đỏ xuất hiện cho đến một tuần sau khi chúng biến mất hoàn toàn.
Dấu hiệu nhận biết bệnh Rubella
Giai đoạn ủ bệnh
Giai đoạn ủ bệnh thường kéo dài 12 – 23 ngày sau khi tiếp xúc với mầm bệnh. Tuy đã có mầm bệnh trong người nhưng bệnh nhân vẫn chưa có triệu chứng hay dấu hiệu gì rõ rệt.
Giai đoạn phát bệnh
Triệu chứng bệnh Rubella thường xuất hiện từ ngày 16 – 18. Người bệnh có những biểu hiện như:
- Sốt nhẹ khoảng 38 độ kèm nhức đầu, mệt mỏi, đau rát vùng họng, chảy nước mũi trong
- Mắt đỏ do viêm (viêm kết mạc)
- Nổi hạch ở vùng sau tai, cổ, bẹn, ấn đau
- Phát ban đỏ dạng dát sần, từng đốm hình tròn hoặc hình bầu dục, kích thước 1-2mm gây ngứa ngáy khó chịu. Ban đầu nổi ban ở đầu, mặt rồi mọc khắp toàn thân
- Ngoài ra người bệnh còn có thể thấy đau khớp
Giai đoạn lui bệnh
Sau khi khởi phát triệu chứng 3 – 4 ngày bệnh sẽ tự hết. Các nốt ban đỏ để lại nốt thâm trên da, chỉ hiện tượng đau khớp là kéo dài lâu hơn. Người đã từng bị bệnh Rubella sẽ có miễn dịch suốt đời, nghĩa là sẽ không bao giờ tái phát bệnh trong suốt cuộc đời.
Biến chứng của bệnh Rubella
Những triệu chứng của bệnh rubella thường bị nhầm lẫn với bệnh sởi và những bệnh khác. Điều này dễ khiến người bệnh chủ quan và điều trị muộn, tăng nguy cơ gặp phải biến chứng như:
- Đau và sưng ở các khớp như ngón tay, cổ tay hay đầu gối, nhất là ở phụ nữ cao tuổi (chiếm 70%)
- Biến chứng viêm não, xuất huyết giảm tiểu cầu, viêm thần kinh, viêm tai giữa
Mức độ nguy hiểm của bệnh Rubella đối với thai phụ
Phụ nữ trong thời kỳ mang thai, đặc biệt là 3 tháng đầu nếu mắc Rubella sẽ vô cùng nguy hiểm. Lúc này virus có thể xâm nhập qua hàng rào nhau thai đến bào thai và tác động tới quá trình phát triển của thai nhi.
Bệnh có thể gây sảy thai, thai chết lưu hoặc gây ra các dị tật bẩm sinh cho thai nhi như chứng đầu nhỏ, chậm phát triển tâm thần vận động, điếc, mù lòa, đục thủy tinh thể, rung giật nhãn cầu, nhãn cầu nhỏ, bệnh tim (hội chứng Rubella bẩm sinh) và khiếm khuyết các cơ quan trong cơ thể.
Không những thế, trẻ sinh ra từ những bà mẹ bị nhiễm rubella cũng rất dễ bị bệnh viêm phổi, viêm não, viêm màng não, xương thủy tinh, xuất huyết, vàng da, đái tháo đường, lách to,…
Chính vì vậy, phụ nữ mang thai cần khám sức khỏe định kỳ và sớm phát hiện những dấu hiệu khác thường của cơ thể, đến gặp bác sĩ để có hướng điều trị phù hợp, tránh những hậu quả đáng tiếc.
Phòng ngừa bệnh Rubella
Tiêm vắc xin là giải pháp duy nhất và hiệu quả nhất để ngăn chặn sự tấn công của virus Rubella. Hầu hết mọi người đều được tiêm phòng vắc xin rubella mũi đầu tiên trong vòng 12 – 15 tháng tuổi và mũi tiếp theo vào độ tuổi 4 – 6. Một số trường hợp không cần tiêm chủng là những người có sẵn kháng thể đối phó với bệnh sởi, quai bị và rubella; người có hệ miễn dịch quá kém và phụ nữ mang thai hoặc có kế hoạch mang thai trong vòng 4 tuần tiếp theo.
Lời kết
Nếu nhận biết bệnh Rubella sớm và có biện pháp điều trị kịp thời sẽ không đáng lo ngại. Tuy nhiên, bệnh đặc biệt nguy hiểm với phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ. Đối với thai phụ cần theo dõi sức khỏe thường xuyên, đối với trẻ sơ sinh cần được tiêm phòng vắc xin bệnh rubella sau khi chào đời để có hành trình phát triển khỏe mạnh.
THAM VẤN Y KHOA: DƯỢC SĨ HÀ HẰNG