Buồng trứng đa nang là bệnh phụ khoa ở nữ giới đang có xu hướng ngày càng gia tăng. Bệnh lý này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản mà còn tác động tiêu cực đến sức khỏe.
Buồng trứng đa nang là gì?
Buồng trứng đa nang (còn gọi là PCOS – Polycystic Ovary Syndrome) một hội chứng gây ra do rối loạn cân bằng hormone gây gián đoạn quá trình phát triển của nang noãn nên buồng trứng xuất hiện nhiều nang nhỏ (từ 6 – 10 nang < 10mm) gọi là đa nang. Cơ thể người phụ nữ bị đa nang buồng trứng có sự gia tăng bất thường về hormone sinh dục nam khiến sự rụng trứng trở nên bất thường.
Khi nang noãn phát triển nhiều nang quá nhỏ, trứng không thể trưởng thành, không có hiện tượng rụng trứng hoặc trứng rụng thưa. Do đó ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản của người phụ nữ.
Nguyên nhân phụ nữ mắc buồng trứng đa nang
Yếu tố di truyền
Nghiên cứu cho thấy rằng đa phần người mắc hội chứng PCOS là do các yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình bạn có bà, mẹ, chị gái hoặc em gái từng mắc bệnh thì khả năng bạn bị buồng trứng đa nang cao hơn bình thường.
Kháng insulin
Insulin là một loại hormone quan trọng cho phép sử dụng và kiểm soát lượng đường trong cơ thể, chuyển hóa đường trong máu vào tế bào đồng thời cung cấp năng lượng chính của cơ thể. Nếu người phụ nữ bị kháng insulin khiến khả năng sử dụng insulin có thể bị gián đoạn. Bởi thế, tuyến tụy phải tiết ra insulin nhiều hơn để duy trì hoạt động của các tế bào bên trong cơ thể.
Lượng insulin dư thừa sẽ kích thích sản xuất androgen. Điều này cản trở sự phát triển của nang trứng, làm giảm khả năng rụng trứng. HƠn nữa, khi không được chuyển hóa vào tế bào, đường sẽ được chuyển đổi thành chất béo khiến người bị hội chứng PCOS dễ bị tăng cân, béo phì.
Chế độ ăn uống
Ngoài những nguyên nhân trên thì ít ai biết rằng chế độ ăn uống cũng là “thủ phạm” gây đa nang buồng trứng. Phụ nữ ăn quá nhiều tinh bột gây rối loạn chuyển hóa insulin. Từ đó làm gia tăng sản xuất hormone sinh dục nam dẫn đến buồng trứng phát triển nhiều nang noãn.
Dấu hiệu nhận biết hội chứng buồng trứng đa nang
Kinh nguyệt không đều
Hội chứng PCOS gây rối loạn nội tiết tố khiến chu kỳ kinh nguyệt không đều. Người phụ nữ có thể mất kinh 2 – 3 tháng hoặc trong vài năm. Vì vậy nếu có bất cứ dấu hiệu nào về chu kỳ kinh hàng tháng như mất kinh, chậm kinh, lượng máu chảy quá nhiều hay quá ít,..thì bạn nên đi khám sớm để phát hiện bệnh lý nếu không may mắc phải.
Lông, tóc phát triển bất thường
Sự gia tăng sản xuất của hormone sinh dục nam là nguyên nhân khiến người phụ nữ bị buồng trứng đa nang mọc nhiều lông trên cơ thể. Lông mọc đen, rậm, cứng ở một số bộ phận như tay, chân, lưng, bụng, mép,…Trái lại, hormone sinh dục nam lại khiến cho các nang tóc thiếu dưỡng chất khiến tóc rụng, mỏng, thưa và yếu dần.
Các vấn đề về da
Một triệu chứng khác của đa nang buồng trứng đó là các vấn đề về da: nổi mụn, da thâm sạm, tăng hoạt động của tuyến bã nhờn, da bóng dầu, bít tắc lỗ chân lông,…Các nốt mụn li ti có thể xuất hiện trên mặt, lưng, ngực,…Ngoài ra các vùng da cổ, dưới cánh tay, đùi, ngực cũng có thể xuất hiện các vùng da màu đỏ, nâu nhạt hoặc đen.
Tăng cân khó kiểm soát
Nồng độ hormone androgen trong cơ thể tăng cao khiến lượng mỡ thừa dễ tích tụ quanh eo, hông khiến cơ thể tăng cân bất thường. Phụ nữ mắc PCOS cũng có nồng độ insulin cao hơn so với nhu cầu cơ thể gây rối loạn chuyển hóa nên dễ bị béo phì dù vẫn ăn uống bình thường.
Tâm trạng thay đổi thất thường
Rối loạn nội tiết, mất cân bằng hormone ảnh hưởng đến tâm lý của người bệnh. Người phụ nữ có thể cảm thấy lo âu, căng thẳng, thậm chí rơi vào trầm cảm.
Một số triệu chứng khác
- Ngưng thở khi ngủ
- Đau bụng, đầy bụng, có thể là những cơn đau âm ỉ hoặc đau nhói, mức độ đau tùy thuộc vào cơ địa từng người
- Đau vùng chậu
- Khó chịu ở vùng lưng dưới
Bị buồng trứng đa nang có con được không?
Phụ nữ bị buồng trứng đa nang có mang thai được không là vấn đề được nhiều người quan tâm. Hội chứng PCOS là một trong những yếu tố là tăng nguy cơ vô sinh, hiếm muộn ở nữ giới nhưng không có nghĩa là cứ mắc bệnh này thì không thể có con.
Thực tế đa nang buồng trứng là một căn bệnh phụ khoa thường gặp ở phụ nữ gây khó thụ thai. Tình trạng bệnh lý càng kéo dài thì càng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Vậy nên những chị em có triệu chứng bệnh nên sớm đến gặp bác sĩ để thăm khám và điều trị kịp thời.
Ảnh hưởng của hội chứng buồng trứng đa nang đối với sức khỏe
Hội chứng PCOS không chỉ ảnh hưởng đến buồng trứng và khả năng sinh sản mà còn tác động tiêu cực đến sức khỏe cơ thể. Phụ nữ bị buồng trứng đa nang có nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa cao hơn bình thường.
Không những thế, tình trạng kháng insulin và rối loạn chuyển hóa có thể dẫn đến bệnh tiểu đường và bệnh tim mạch. Phụ nữ mắc PCOS cũng có xu hướng dẫn đến tăng sinh nội mạc tử cung, làm niêm mạc tử cung trở nên quá dày, nghiêm trọng nhất là ung thư nội mạc tử cung.
Điều trị buồng trứng đa nang
- Xây dựng lối sống lành mạnh, khoa học, ăn uống đầy đủ và cân đối, hạn chế chất bột đường và chất béo, tăng cường vitamin và khoáng chất, đặc biệt là chất sắt. Đồng thời rèn luyện sức khỏe bằng cách tập luyện thể dục thể thao phù hợp, ngủ đủ giấc, giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng, lo âu,..
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe để có hướng điều trị kịp thời
- Phụ nữ bị thừa cân, béo phì nên giảm cân để cải thiện mức cholesterol và insulin, giảm các triệu chứng đa nang buồng trứng
- Phụ nữ muốn có con có thể nhờ sự tư vấn của bác sĩ về các biện pháp hỗ trợ sinh sản như sử dụng thuốc kích thích rụng trứng, phẫu thuật nội soi buồng trứng (nhằm tăng cường độ rụng trứng) hay thụ tinh trong ống nghiệm để tăng tỷ lệ đậu thai
Lời kết
Hiện nay, tỷ lệ nữ giới mắc buồng trứng đa nang đang gia tăng. Mỗi chị em nên trang bị những kiến thức cần thiết về hội chứng này để phát hiện sớm các dấu hiệu cũng như phòng tránh nguy cơ rủi ro nghiêm trọng hơn.